Gevoel? Of toch meer een emotie?

“Emotion is the chief source of all becoming conscious.”

– Carl Gustav Jung (grondlegger analytische psychologie)

Kan het niet bij een gevoel blijven?

Een gevoel is niets meer dan een basale energie die door je heen gaat. Een sensatie van fijn en niet-fijn (pijn en/of ongemak). Het gevoel kan fysieke reacties triggeren zoals bijvoorbeeld tranen, bloeddrukverhoging, zweten en spieraanspanning. Punt.

Je raadt het al. Je laat het niet bij ‘punt’. Het wordt meer een ‘púnt’ met een ‘puntkomma’. Anders gezegd: je breidt het gevoel uit zodat het een emotie wordt. Dat gebeurt in mijn belevenis als volgt:

Je start met het basale gevoel te differentiëren: je gaat fijn of niet-fijn specificeren naar liefde, vreugde, verbazing, schaamte, walging, boosheid, verdriet, angst of een combinatie ervan. Vervolgens voer je een upgrade uit. Je maakt het eerste gevoel intenser (om een púnt te maken) en je voegt er gedachten, opvattingen en herinneringen aan toe (puntkomma ✓). Daarmee heb je het basale gevoel nu omgezet naar subjectieve emotie. Subjectief omdat de extra lading en toegevoegde gedachten, opvattingen en herinneringen kunnen verschillen per persoon, qua soort en qua heftigheid. De inhoud van deze gecreëerde emotie geef je (onbewust) een label (zoals je bij een document op je computer zou doen) en sla je op ergens in je lijf. Voilà, gesaved op je persoonlijke interne harde schijf. Het is op elk moment weer oproepbaar voor je (lees: kan zomaar door iets geactiveerd worden). Een bepaalde situatie kan één van je labels raken en daarbij jouw lading van emoties, gedachten, overtuigingen en herinneringen triggeren. Dit triggermoment sla je vaak ook weer op. Daarmee verbruik je meer en meer gigabytes (wellicht al beter in terabytes uit te drukken) van je lijf over de jaren heen.

Realiseer jij je dat deze opslag van emoties invloed heeft op je lichaam en op je gedrag?
Je hebt het oorspronkelijke basale gevoelsmoment omgezet naar iets dat langer een heersende rol speelt in je leven. Het neemt vormen aan als een terugkerende stemming, gemoedstoestand of zelfs een stoornis. “Je bent weer emotioneel…”

Emoties kunnen besmettelijk zijn

Ik ben van mening dat je emoties zelf opbouwt en dat je ook emoties van iemand (on)bewust kan overnemen. Dat kan door empathie (sensitiviteit naar een ander persoon toe) en het kan ook als volgt. Stel je oma is angstig voor onweer. Je bent bij haar tijdens een onweersbui. Haar angstemotie kan ervoor zorgen dat jij een niet-fijn gevoel ervaart. Vervolgens sla je dit ‘niet-fijn voelen tijdens de onweersbui’ op als een eigen emotie. BAM! Jij bent nu ook angstig voor onweer. En je zult ervaringen en gedachten blijven toevoegen aan deze angstemotie op je interne harde schijf.

Knieval van emotie

Je bent je nu meer bewust van de verschillen tussen gevoel en emotie. Je weet dat de lading die je geeft aan een gevoel subjectief is, evenals je keuze voor het label en het saven op je interne harde schijf. Enfin, hier ligt – als vormgever van je leven – dus invloed voor jou. In mijn belevenis is bewustwording (en erover praten) een sterk middel om iets ten knieval te brengen.

Je doorziet het nu! Je gaat voortaan een gevoel van fijn en niet-fijn niet meer intensiveren. Je spreekt het gevoel uit (naar jezelf of naar anderen) wat je op dat moment ervaart. Je omschrijft het als een energie die door je heen gaat en je vervolgens weer verlaat. De energie is niet van jou – je neemt deze slechts even waar.

Eigen kracht – empowerment

Mooi, je hebt het ‘van gevoel naar emotie’- proces getackeld. Dan zit je nog met je eigen (opgeslagen) emoties. Ja, die zijn inderdaad eigen en daarmee persoonlijk. Daar kun je alleen op eigen kracht doorheen. Als het lastig starten voor je is, dan doen we dat samen – neem gerust contact met me op, ik ontmoet je graag!

Ter inspiratie hou ik je alvast voor hoe ik er nu mee om ga.

Voor mij veranderde alles door het besef dat (opgeslagen) emoties waardevolle ‘clues’ zijn over mijzelf. Carl Jung stelt: “Emotion is the chief source of all becoming conscious.” Met andere woorden: je zou emoties kunnen zien als bron van bewustwording. Het kwam in mij op emoties op te gaan vatten als signalen, die aandacht behoeven. Dus ik zal voortaan nieuwsgierig zijn naar mijn emoties. Ik ben gestart met vragen aan mijzelf: “Welke gedachten en welke herinneringen horen bij deze emotie?”, “Wanneer (in welke situatie) heb ik deze emotie eerder ervaren?” en “Welk inzicht geeft het mij?”

Bij heftige emoties kan ik ervoor kiezen iets voor mijzelf in te gaan regelen om ze (met een hulpmiddel of steun van een ander) meer los te gaan laten. Dit kan allerlei vormen aan nemen. Ook hier is het uitspreken naar mijzelf altijd mijn eerste stap om het tot knieval te gaan brengen.

Ik weet, het is een proces. Je zult niet meteen bij je eerste meer bewuste ervaring van je emotie, deze direct oplossen. En voor je jezelf vragen kunt gaan stellen, zal je eerst door de emotie heen gaan. Om jezelf door deze energie heen te loodsen kun je gebruik maken van je adem – diep langzaam inademen door je neus en hard uitblazen door je mond. Je blaast de energie, die je onterecht als die van jou hebt opgeslagen, hiermee weg! Daarmee geef je jezelf symbolisch weer wat lucht.

Verder ter motivatie: het opslaan en vasthouden van emoties kost veel energie en levert je (uiteindelijk) fysiek gedoe op. Het zorgt ervoor dat je in survivalmodus leeft en je bezig moet houden met harder worden en het beheersen van je emoties (en gedrag). Als je het over een andere boeg gooit en je emoties gaat onderzoeken, dan zullen ze je antwoorden geven over jezelf. Je emoties hoeven niet je (toekomstig) gedrag meer te beheersen en daarmee kun je werkelijk vrij (van emotie) leven. Dit is jouw empowerment. Tijd om je interne harde schijf op te schonen!